Với việc cung cấp các bí quyết tiện lợi cùng với vouchers trị giá 200 bảng, trang nhật ký Emma (Emma’s Diary) có vẻ là trang web hoàn hảo cho những người bắt đầu làm cha mẹ.
Thế nhưng để đổi lấy những tã lót miễn phí, người dùng của trang nhật ký Emma phải chấp nhận rằng dữ liệu cá nhân của họ sẽ bị sử dụng cho các mục đích quảng cáo khác nhau. Vấn đề này bắt đầu trở nên nghiêm trọng khi dữ liệu được bán cho Bộ Lao Động trong năm 2017, mặc dù không mang mục đích chính trị. Trang web này hiện đang đang phải đối mặt với hình phạt vì sử dụng dữ liệu cá nhân sai mục đích.
Đây chỉ là một phần trong cuộc điều tra thông tin ảnh hưởng đến chiến dịch ma-ket-ting chính trị số, bắt đầu sau bê bối dữ liệu của công ty Cambridge Analytica. Bắt đầu từ việc sử dụng dữ liệu cá nhân không đúng đắn của Facebook, một cánh cửa nhìn vào hệ sinh thái quảng cáo online đầy phức tạp đã được mở ra, chiếu rọi ánh sáng vào thế giới tăm tối của nghề môi giới dữ liệu.
Môi giới dữ liệu là gì?
Dữ liệu được cho là “dầu mỏ” của thế giới mới và các nhà môi giới dữ liệu đóng vai trò chiết xuất giá trị từ các thông tin cá nhân dưới nhiều dạng khác nhau. Họ thu thập từ hàng trăm nguồn, gồm cả điều tra dân số, khảo sát hay chương trình thẻ thành viên dành cho khách hàng thân thiết. Sau đó họ bán thông tin cho các tổ chức khác. Một nhà nghiên cứu viết về nghề môi giới dữ liệu từ năm 2014, đã mô tả tổng thể ngành công nghiệp này gần như “vô hình” trong mắt người thường.
Đây là một ngành công nghiệp cần được kiểm soát, mặc dù quy định về bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) tại EU đã đặt nhiều trách nhiệm hơn vào các cơ sở kiểm soát dữ liệu, để đảm bảo rằng người sử dụng biết dữ liệu của họ đang được sử dụng như thế nào.
Ai là cá mập trong cuộc chơi?
Acxiom và Experian là những tay nổi tiếng trong ngành môi giới dữ liệu, họ kiếm rất nhiều tiền từ nó.
Trong năm tài chính 2018, Acxiom dự kiến kiếm được 95 triệu đô, và mới đây đã được mua lại bởi gã khổng lồ quảng cáo IPG.
Vẫn còn hàng nghìn người trong cuộc của ngành công nghiệp này, cùng với các apps, website thường xuyên yêu cầu người dùng đăng nhập và chấp thuận cho sử dụng thông tin, để sau đó bán dữ liệu này cho các nhà quảng cáo. Như một phần cuộc điều tra, Văn Phòng Ủy Viên Thông Tin (ICO) đã điều tra Experian, Lifecyle Marketing (hãng sở hữu Emma’s Diary), CACI và Data8.
Những công ty liên quan thế nào đến bê bối của Facebook?
Chiến dịch thông tin số bây giờ ảnh hưởng lớn đến các đảng phái chính trị. Nó liên quan sâu sắc đến mối quan hệ phức tạp với các công ty môi giới và phân tích dữ liệu.
Với trường hợp của Facebook, họ có đối tác môi giới dữ liệu Acxiom, Experian và Oracle Data Cloud. Nhờ vậy, Facebook cho phép các đảng chính trị tiếp cận cử tri theo giới tính, nơi ở, sở thích hay hành vi. Dịch vụ này được gọi là dịch vụ phân loại, cho phép nhà quảng cáo thiết lập thông tin thu thập qua nhà môi giới dữ liệu.
Những dữ này liệu cho phép đảng chính trị lọc mục tiêu tốt hơn, dựa trên các thông tin từ sở hữu nhà, mua xe hay khách hàng trung thành của một nhãn hàng. Ví dụ, một nhà quảng cáo muốn hướng vào các bà mẹ mới sinh thì có thể sử dụng thông tin từ các nhà môi giới dữ liệu về nơi họ vừa mua sản phẩm trẻ sơ sinh có sử dụng phiếu quà tặng của cửa hàng.
Facebook tuyên bố sẽ kết thúc cách làm này, vốn là một phương pháp chính để các nhà quảng cáo tiếp cận dữ liệu từ Facebook về bạn bè và cuộc sống với ngoài đời, gia đình, tài chính hay sức khỏe của người sử dụng.
Tiếp theo là gì ?
Bảo mật quốc tế (Privacy International) cho rằng tầm nhìn và quy mô cuộc điều tra của ICO thực sự có ảnh hưởng lớn.
“Việc rò rỉ dữ liệu diễn ra tràn lan và có hệ thống. Điều này nằm quá tầm của Facebook hay bất kỳ công ty vô trách nhiệm đơn lẻ nào.”
Cả ngành công nghiệp bây giờ trong trạng thái lo lắng, nhận xét bởi Paul Wright, CEO của công ty quảng cáo với nền tảng lotec.
“Công bằng mà nói thì nền công nghiệp quảng cáo số đã đánh thức sự chú ý của GDPR. Và cuộc điều tra ICO sẽ nhắc nhở mọi người rằng, chúng ta có một người điều tiết trong cuộc, họ sẽ quản lý những kẻ chơi xấu trong ngành công nghiệp này.”
Gareth Oldale, một đối tác ở công ty luật Sharpe Pritchard cho rằng, cuộc điều tra ICO đã buộc những website như Emma’s Diary phải làm lại chính sách bảo mật thông tin cá nhân cho người dùng.
“Cách nhìn của ICO đó là, đăng nhập vào website và đồng ý dữ liệu của bạn được sử dụng là chưa đủ nếu không được giải thích rõ ràng rằng thông tin có thể bị chia sẻ vì mục đích chính trị.”
“Thật không thể chấp nhận được nếu một cá nhân đăng nhập vào một website cho mục đích nào đó, nhưng sau đó họ sử dụng lại dữ liệu đó cho một mục đích khác hoàn toàn.”
[divider]
Biên dịch: Phạm Duy Tùng , theo BBC.
