Thời còn nhỏ, tôi nhớ có đọc một câu chuyện cười mà người Mỹ đã viết để chế giễu người Nhật. Câu chuyện có đại ý như thế này “một ông Tây nổi giận rút khẩu súng tính bắn kẻ đối diện nhưng buồn thay súng bị kẹt đạn, sau khi xem lại thì thấy dòng chữ Made in Japan”.
Câu chuyện có thể đã được hư cấu theo ý đồ tác giả nhưng nó đã khiến tôi suy nghĩ nhiều điều. Trong quá khứ, hàng hóa Nhật Bản cũng một thời bị coi rẻ ở trên thị trường thế giới, đến nỗi Made in Japan trở thành nỗi ám ảnh để người Mỹ chế giễu. Nhưng ngày nay Made in Japan lại trở thành thương hiệu được tin dùng trên toàn cầu với ý nghĩa mặc định là “hàng hóa chất lượng cao”. Bạn có thể kiểm chứng từ chiếc tivi tủ lạnh cho tới chiếc ô tô đang chạy ngoài đường, có bao nhiêu sản phẩm có xuất xứ từ Nhật Bản?
Câu chuyện Made in Japan trong quá khứ cũng khiến tôi liên tưởng đến Made in Việt Nam trong hiện tại. Tuy là ý kiến cá nhân nhưng nếu nhìn nhận một cách thẳng thắn về tổng thể hàng Việt Nam chất lượng thấp, thiếu sáng tạo và không có tính cạnh tranh cao. Vậy điều gì đã giúp hàng hóa Nhật lột xác, thăng hoa và rồi tiến vào từng quốc gia, len vào từng con phố và ngự trị trong mỗi góc của ngôi nhà như hiện nay vậy? Chúng ta có thể học được gì từ người bạn Nhật Bản hay không? Nếu nước Nhật đã làm được, tại sao Việt Nam lại không thể?
1. Kaizen là gì?
Kaizen được xem là chìa khóa giải mã cho sự thành công của Nhật Bản trên thị trường thế giới. Kaizen ngày nay cũng trở thành ngôn ngữ chung trên toàn cầu, vậy Kaizen là gì ?
Bạn có nhớ trong giờ toán, cô giáo đã dạy bạn cách tính chu vi hình tròn như thế nào không? Tôi nhớ cô chỉ cho tôi rằng, chỉ cần phân chia cung tròn thành nhiều phần rồi nối lại thành đa giác đều nội tiếp trong nó rồi tính chu vi của đa giác này là ra kết quả gần đúng của chu vi hình tròn. Giả sử bạn chưa biết tới số π thì việc tính chu vi đa giác đều sẽ dễ hơn nhiều so với tính cung tròn, và khi khi số cạnh đa giác đều đủ lớn, thì chu vi của đa giác sẽ tương đương chu vi đường tròn
Với suy nghĩ của tôi, Kaizen có lẽ cũng giống như vậy. Để có được những thành quả lớn (chu vi hình tròn) chúng ta có thể chia nhỏ công việc, làm từng việc nhỏ (tìm kích thước cạnh của đa giác đều nội tiếp) và tích lũy nó (tính chu vi đa giác đều) thì cuối cùng chúng ta cũng sẽ hoàn thành công việc. Chia nhỏ vấn đề để giải quyết cũng được biết là cách suy nghĩ cơ bản về Kaizen.
Kaizen là một thuật ngữ của người Nhật đã được Quốc tế hóa với ý nghĩa là cải thiện (kai = cải, zen = thiện). Chiến lược Kaizen kêu gọi nỗ lực cải tiến liên tục không ngừng đối với mọi cá nhân trong tổ chức, không phân biệt là nhà quản lý hay nhân viên trong tổ chức đó. Kaizen là hoạt động cải tiến liên tục với sự tham gia của mọi người nhằm cải thiện không ngừng phương pháp và môi trường làm việc.
Khi áp dụng ở nơi làm việc, Kaizen nghĩa là cải thiện hiện trạng một cách liên tục, mỗi người trong tập thể phải hiểu thấu đáo về ý nghĩa của hoạt động Kaizen.
Kaizen là một trong những khái niệm quan trọng nhất trong công tác quản lý kinh tế tại Nhật. Có thể nói, Kaizen là chìa khóa của sự thành công bởi Kaizen giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh của chính mình.
2. Tính chất Kaizen
Liên tưởng lại ví dụ tính chu vi đường tròn ta có thể thấy hai thuộc tính của Kaizen:
Thứ nhất, Kaizen là bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, thậm chí là rất nhỏ trong vấn đề cần giải quyết. Khi gặp phải một vấn đề lớn và bạn không biết phải bắt đầu từ đâu, bạn hãy chia chúng ra thành những phần nhỏ và đi vào giải quyết từng phần.Chia một lần mà vẫn chưa thấy hướng giải quyết thì tiếp tục chia thêm lần thứ hai, lần thứ ba,… đến khi tìm được hướng giải quyết cho chúng. Bạn hãy chia sao cho hợp lý để giải quyết chứ đừng chia ra theo chiều hướng khiến vấn đề trở nên phức tạp hơn.
Thứ hai, Kaizen phải được tiến hành liên tục và liên lục không ngừng. Điều này có nghĩa là duy trì liên tục những thay đổi nhỏ, tạo sự kết nối với nhau và không tạo ra sự ngắt quãng. Vấn đề đã được chia nhỏ và đã nhỏ thì cần phải giải quyết thật nhanh và liên tục, nếu không thì sẽ mất rất nhiều thời gian, do đó sự liên tục là vô cùng cần thiết.
Xem tiếp nội dung bài viết ở ➡ trang 2
