※ Ảnh minh họa: Từ bỏ trước khi nó giết bạn (Nguồn: santabanta)
Bạn có hút thuốc lá? Bạn có từng nghĩ đến việc từ bỏ nó?
Có lẽ bạn đã từng nghe kể về một loại vắc xin, được thiết kế để khiến hệ miễn dịch trong cơ thể người phản ứng với nicotine trong thuốc lá. Hệ miễn dịch sẽ sản sinh ra các kháng thể bao vây và tiêu diệt nicotine trước khi chúng kịp gây ra tác động đến các thần kinh thụ cảm trong bộ não. Đó là một ý tưởng rất thú vị. Nhưng theo các nhà khoa học tại Viện Scripps Research ở California, những nghiên cứu trong thời gian gần đây để phát triển loại vắc xin như thế vẫn còn có một lỗ hổng quan trọng. Họ tuyên bố đã tìm được cách vượt qua vấn đề đó, và hiện đang phát triển một loại vắc xin của riêng mình với hy vọng nó sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn các loại vắc xin đang được phát triển hiện nay.
Thực ra phân tử nicotine vốn có hai dạng hình, có thể coi chúng như là hai hình ảnh phản chiếu của nhau qua gương mà trong khuôn khổ bài viết này ta sẽ gọi là dạng “trái” và “phải”. Mặc dù có đến gần 99% nicotine được tìm thấy trong thuốc lá thuộc dạng “trái”, nhưng hầu hết các vắc xin được tạo ra từ trước tới nay bởi các công ty dược đều khiến cơ thể sản sinh kháng thể nhắm đến cả hai dạng hình.
Theo người dẫn đầu nhóm nghiên cứu tại Viện Scripps Research, giáo sư Kim Janda, thì đây là một sự lãng phí của phản ứng miễn dịch, và chính điều này làm cho vắc xin kém hiệu quả hơn nhiều. Các vắc xin đó chỉ thể hiện hiệu quả trên khoảng 30% bệnh nhân tham gia thí nghiệm lâm sàng.
Do vậy, nhóm nghiên cứu của Kim đã tạo ra một loại vắc xin khiến cho cơ thể chỉ sản sinh kháng thể nhắm vào phân tử nicotine dạng “trái”, qua đó không có phản ứng miễn dịch thừa nào được tạo ra. Thí nghiệm trên chuột trong phòng nghiên cứu cho thấy, loại vắc xin mới này thể hiện hiệu quả cao hơn 60% so với các loại vắc xin trước đó trong việc sản sinh kháng thể nhắm tới nicotine dạng “trái”. Các vắc xin trước đó thường được tạo ra từ hỗn hợp 50-50 của cả dẫn xuất nicotine “trái” và “phải” (được biết với tên haptens).
Hiện tại, các nhà khoa học đang tiến hành thí nghiệm kiểm tra xem vắc xin có độ ổn định thế nào trên số lượng lớn bệnh nhân có hệ miễn dịch độc lập và khác nhau. Họ cũng khuyến cáo thêm rằng, dù loại vắc xin mới có khả năng kìm hãm hệ thần kinh tạo ra cảm giác thỏa mãn khi hút thuốc, người bệnh vẫn có thể có các triệu chứng thèm thuốc. Tức là vắc xin mới chỉ có khả năng làm người bệnh hút thuốc nhưng không cảm nhận được cảm giác khi hút nữa mà thôi.
Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Journal of Medicinal Chemistry.
Biên dịch: Trungmaster, theo Gizmag
