Trong lĩnh vực sản xuất, để đáp ứng nhu cầu của khách hàng các nhà sản xuất nói chung hay các nhà sản xuất ô tô nói riêng đã và đang tìm mọi cách để nâng cao năng lực của chính mình. Để đưa tới khách hàng 1 sản phẩm chất lượng cao một cách nhanh nhất, các nhà sản xuất phải cố gắng rút ngắn nhất có thể khoảng thời gian từ khi nhập nguyên vật liệu đến khi hoàn thành sản phẩm mà vẫn đảm bảo chất lượng và giá thành hợp lí. Song song với vấn đề chất lượng và giá thành, các nhà sản xuất ô tô cũng vướng phải một vấn đề khá “đau đầu” là môi trường.
Nhắc đến vấn đề về môi trường người ta hay nhắc đến khí thải gây ô nhiễm, tiêu phí tài nguyên cho hoạt động sản xuất, hay vấn đề về tiếng ồn. Ngoài ra còn những vấn đề lớn hơn như mưa axit, phá hoại tầng Ozon, hiệu ứng nhà kính và rất nhiều những vấn đề khác.
Không những chỉ gặp những vấn đề về môi trường trong quá trình sử dụng xe hơi, con người còn vấp phải bài toán xử lý rác thải khi những chiếc xe đã hết hạn sử dụng. Như vậy, không những trong giai đoạn sử dụng xe mà trong các giai đoạn khác như chế tạo, xử lý sau sử dụng cũng đưa lại những ảnh hưởng to lớn đến môi trường trái đất.
Đối các vấn đề trên, chúng ta có thể đưa ra nhiều đối sách giải quyết như phát triển loại xe thải khí sạch, nâng cao hiệu suất động cơ đối với giai đoạn sử dụng xe. Với giai đoạn sản xuất, để giảm hiệu ứng nhà kính, chúng ta nên áp dụng những kĩ thuật sản xuất mà có thể giảm thiểu tối đa lượng khí thải CO2. Hơn nữa, việc sử dụng những vật liệu thân thiện với môi trường cũng là một phải pháp tốt. Còn trong công đoạn xử lí thì phương án nâng cao tỉ lệ tái sinh vật liệu đã qua sử dụng và xây dựng hệ thống tái sinh đang được cho là khả thi nhất.
1. Giải pháp môi trường cho giai đoạn sử dụng
Trong giai đoạn sử dụng xe hơi, không những phải giảm lượng khí thải mà chúng ta còn phải nâng cao hiệu suất tiêu thụ nhiên liệu của xe. Để đạt được điều này thì cần thiết phải áp dụng những kĩ thuật tiên tiến và nghiên cứu những loại vật liệu mới giúp giảm trọng lượng của xe. Đi kém với nó là những đối sách giúp chiếc xe có thể đạt được những tiêu chuẩn cao nhất về môi trường.
a) Nâng cao hiệu suất của động cơ xăng
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu phương pháp nhằm nâng cao hiệu xuất của loại xe dùng động cơ xăng.Vào nửa đầu của những năm 1990, để tăng hiệu xuất đốt cháy nhiên liệu người ta đã chọn giải pháp tăng số lượng van. Tuy nhiên, đến những năm sau đó người ta đã chuyển sang phương pháp sử dụng bộ điều khiển quá trình đóng mở van để nâng cao hiệu suất và đã đạt được những hiệu quả nhất định.
b) Phát triển loại xe tiết kiệm nhiên liệu
Song với việc phát triển nhiều mẫu xe sử dụng động cơ xăng thì việc phát triển những mẫu xe thông minh tiết kiệm nhiên liệu cũng đang được các nhà sản xuất chú ý đến. Điển hình là các mẫu xe dùng động cơ nhiên liệu sạch, dùng pin hay chạy bằng điện đã được đưa tới tay người tiêu dùng.
c) Sự xuất hiện của mẫu xe Hybrid
Năm 1998, hãng xe Toyota đã chính thức cho xuất xưởng chiếc xe Hybrid đầu tiên và hiện tại nó đã được phát triển đến thế hệ thứ 3. Gần đây, cùng với sự ra đời của các mẫu xe Estima, Crown, Camry…những chiếc xe Hybrid cũng đang dần được phổ cập.
2. Giải pháp cho giai đoạn chế tạo sản xuất
a) Giảm thiểu lượng khí thải CO2
Trong giai đoạn sản xuất, vấn đề giảm thiểu khí thải CO2 luôn được quan tâm hàng đầu. Năm 1990, Nhật Bản đã tự đặt mục tiêu giảm 10% tổng lượng khí thải CO2 sau 15 năm và họ đã làm được điều đó vào năm 2005. Mặc dù lượng xe được đưa ra thị trường tăng lên nhưng với sự phát triển của kĩ thuật thì lượng tiêu thụ tính trên từng chiếc đã giảm và góp phần làm giảm tổng số chung. Điều này chính là minh chứng cho những nỗ lực không ngừng của cách nhà sản xuất xe hơi trong vấn đề môi trường.
b) Giảm thiểu phế liệu
Theo số liệu của chính phủ Nhật năm 2000, lượng phế liệu chôn lấp đã được đưa về không. Nếu đem so sánh con số này với số liệu của lượng phế liệu đốt cháy lượng và phế liệu chôn lấp vào những năm 1990 thì đây quả là 1 con số đáng kinh ngạc mà Nhật Bản đã làm được.
3. Giải pháp cho giai đoạn xử lý phế thải và tái sinh
a) Thúc đẩy việc thiết kế tái sinh
Trong giai đoạn xử lý phế thải của những chiếc xa hơi, nhờ việc thiết kế tái sinh,người ta có thể dùng lại những nguyên liệu đã qua sử dụng. Có nghĩa là trong quá trình thiết kế sản phẩm, sẽ ưu tiên sử dụng những vật liệu có khả năng tái sử dụng và những chi tiết có thể dễ dàng tháo lắp để tái sinh. Trên quan điểm thiết kế tái sinh, việc đưa đưa vào những chi tiết dễ tháo lắp và vật liệu dễ tái sinh luôn được ưu tiên hàng đầu.
b) Phát triển kĩ thuật xử lý tháo lắp và tái sinh
Ngoài việc thiết kế tái sinh thì những kĩ thuật xử lý cũng rất quan trọng. Ví dụ, việc đưa vào sử dụng những chiếc máy hủy tài liệu cũng góp phần không nhỏ vào quá trình tái sinh vật liệu.
Nếu những giải pháp trên được thực hiện triệt để thì dẫu lượng xe hơi có tăng mạnh trong tương lai, chúng ta vẫn có thể đưa ra những giải pháp thân thiện với môi trường.
Biên tập: Bùi Linh
Theo bài giảng của thầy Koichi Morishita (Toyota)
